Meer over seksuele fluïditeit

Theater Oostpool - COCK - © kurt van der elst

Judith Butler is een filosoof en auteur die onderzoek doet naar gender. Volgens hen is gender een verzameling van eigenschappen en verwachtingen die sociaal of cultureel gezien horen bij je geslacht. Een voorbeeld hiervan is dat bij een man vaak wordt gedacht dat ze fysiek sterk zijn, hun emoties niet veel delen en op vrouwen verliefd worden. Bij vrouwen wordt vaak gedacht dat ze zorgzaam zijn, graag over hun gevoel praten en op mannen verliefd worden. Er zijn allerlei binaire labels (binair betekend tweevoudig), zoals bijvoorbeeld: man/vrouw, sterk/zwak, rationeel/emotioneel en heteroseksueel/homoseksueel.

Psycholoog Sandra Bem schrijft over mensen die androgyne zijn. Dat betekent volgens haar dat je flexibel omgaat met bijvoorbeeld mannelijkheid en vrouwelijkheid. Ze zegt dat het gedrag wat bij je gender zou horen, aangeleerd is door je omgeving vanaf dat je bent geboren en dat dit niet bij je geboorte al vaststaat.

Judith Butler zegt hierover dat als je wordt geboren, de wereld om je heen je behandelt naar de verwachtingen van jouw geslacht. Als jongen zul je vast van blauw houden, en als meisje zul je vast van roze houden. Volgens Butler klopt dit helemaal niet. Dit is niet iets wat bij geboorte zo is bepaald maar wat je krijgt aangeleerd vanaf dat je een kind bent. (Vroeger werd roze bijvoorbeeld juist gezien als een ‘stoere, mannelijke’ kleur, en blauw als een ‘zachte, vrouwelijke’ kleur).

Gender is iets wat je doet, niet iets wat je bent. In plaats van de verdeling tussen twee labels, is er nog een veel breder spectrum wie je kunt zijn.

Volgens Butler bepaalt je seksualiteit of gender niet de eigenschappen die je hebt als mens. Ondanks dat er verwachtingen bij bepaalde genders horen, betekent dit niet dat ze voor iedereen hetzelfde gelden.

Sandra Bem pleit er dan ook voor om 1000 verschillende genderidentiteiten te laten opbloeien, zodat elk mens anders en eigen mag zijn. Zonder dat er twee genders zijn die als ‘normaal’ worden beschouwd, zo heeft iedereen een eigen verdeling van eigenschappen, interesses, behoeftes en verlangens. Je hoeft niet meer enkel het label man of vrouw, homo of hetero, stoer of bang, rationeel of emotioneel te zijn.

Bespreek eventueel met je klas:

  • Welke labels bestaan er allemaal op de middelbare school?
  • Kan je zelf van label veranderen?
  • Wat heeft het meeste invloed op hoe je later wordt? Maak een rangorde van de volgende dingen: Het dorp of de stad waarin je bent geboren, je familie en vrienden, je school of je eigen interesses?
Terug