<

VAN TONEELGROEP
THEATER NAAR
THEATER OOSTPOOL

Ontstaan van Oostpool

Al meer dan 70 jaar neemt Oostpool je mee in wat de wereld ‘nu’ bezighoudt.

Veelal jonge en/of vrouwelijke vooruitstrevende leiders stonden aan het artistieke roer van het gezelschap dat begon als ‘Toneelgroep Theater’. Sinds het begin maakt Oostpool theater voor – en door – jonge mensen met oog voor de maatschappij, tot in het Oost-Nederlandse klaslokaal. Oostpool woonde in het Stadstheater en Theater aan de Rijn en zit nu in het derde decennium in het eigen theater aan de Sint-Jansbeek, de beek waar Arnhem aan ontstond. Drie jaar na de oprichting van Oostpool startte de Arnhemse toneelschool, nog eens 15 jaar later zag Introdans het levenslicht. Oostpool maakt deel uit van een lokaal gewortelde podiumkunst-keten van (voor)opleidingen, producenten tot podia, van oudsher van nationale betekenis. Inmiddels reiken de lokale banden vanzelfsprekend tot o.a. Nijmegen en Enschede en is de landelijke zeggingskracht onverminderd groot.

↓ Kijk rond in het verhaal van Oostpool.

 

Wil je meer weten over theater?

Begin eens met Drie Kluiten op een Hondje van Rob Klinkenberg, een handig woordenboekje over theater of het prachtige overzichtswerk Theater, een Westerse Geschiedenis van Thomas Combrez e.a.

Wil je meer weten over (de geschiedenis van) Theater Oostpool?
Of heb je een opmerking of vraag over de tijdlijn? Mail ons!

Toneelgroep Theater

In 1953 werd Toneelgroep Theater opgericht. In het westen had net de watersnoodramp plaatsgevonden, maar Nederland was in deze periode ook volop in wederopbouw en dat betekende: een tijd voor positieve ontwikkelingen!

Rob de Vries & Kees van Iersel

Oprichters en artistiek leiders van het eerste uur.

Oprichters van Toneelgroep Theater

Rob de Vries en Kees van Iersel waren de oprichters van Toneelgroep Theater en artistiek leiders van het eerste uur. De Vries en van Iersel waren jonge, vrij radicale theatermakers die hun artistieke ideeën compromisloos wilden uitvoeren. Ze wilden theater maken dat zich kon meten met het beste in het land. De Vries en van Iersel stonden aan de wieg van de traditie van het maken van vernieuwend theater die het gezelschap sindsdien heeft gekenmerkt. Dramaturg Anty Westerling was belangrijke aangeefster van repertoire teksten en stimuleerde ook het opvoeren van Nederlandse toneelschrijvers.

Theater in Oost-Nederland

Voor de oprichting van Toneelgroep Theater waren er al voortekenen van theater in het oosten van Nederland met het Nationaal Toneel voor Gelderland en Overijssel in 1863, ‘Zomerspelen’ in 1907, en het Oost-Nederlandsch Tooneel in 1929. De laatste was opgericht door jongeren uit het westen die in Arnhem kans zagen om met nieuwe toneelvormen te experimenteren. Het gezelschap hield één jaar stand, maar introduceerde daarmee wel het expressionisme in Nederland.

In de cultuurwereld van de jaren 50 dook het idee van cultuurspreiding telkens op. En zo kwam het dan ook dat een groep van acteurs en sleutelfiguren in het Arnhemse culturele leven het initiatief nam voor een toneelgezelschap in Oost-Nederland met standplaats Arnhem…

Theater in Oost-Nederland

Voor de oprichting van Toneelgroep Theater waren er al voortekenen van theater in het oosten van Nederland met het Nationaal Toneel voor Gelderland en Overijssel in 1863, ‘Zomerspelen’ in 1907, en het Oost-Nederlandsch Tooneel in 1929. De laatste was opgericht door jongeren uit het westen die in Arnhem kans zagen om met nieuwe toneelvormen te experimenteren. Het gezelschap hield één jaar stand, maar introduceerde daarmee wel het expressionisme in Nederland.

In de cultuurwereld van de jaren 50 dook het idee van cultuurspreiding telkens op. En zo kwam het dan ook dat een groep van acteurs en sleutelfiguren in het Arnhemse culturele leven het initiatief nam voor een toneelgezelschap in Oost-Nederland met standplaats Arnhem.

Dit kwam er en in 1953 werd Toneelgroep Theater opgericht. Het verlangen en wens van subsidienten, schouwburgpubliek en het bedrijfsleven was tweezijdig: Toneelgroep Theater moest een eerste-rangs-toneelgezelschap worden en daarnaast was cultuurspreiding essentieel. De Overijsselse commissaris van de Koning, Ridder van der Schueren verwoordde: “Wij verwachten de beste toneelkunst, maar ook belangstelling daarvoor onder bredere lagen der bevolking: fabriekspersoneel en scholen bijvoorbeeld.”

Het takenpakket van het gezelschap bestond behalve uit de opbouw van een repertoire dat zo veel mogelijk publieksgroepen aanspreekt, ook uit het benaderen van het publiek. Door bijvoorbeeld het houden van lezingen voor scholen en bedrijven, het adviseren van amateurtoneelgroepen en het verzorgen van openluchtvoorstellingen.

1953 | Oprichting Toneelgroep Theater

Op 28 februari 1953 werd Toneelgroep Theater opgericht, het eerste ‘spreidingsgezelschap’ van Nederland.

1953 | Oprichting Toneelgroep Theater

Op 28 februari 1953 werd Toneelgroep Theater opgericht. In deze tijd werd bijna al het professionele theater in Nederland in de randstad gemaakt. Daarom was er behoefte aan een toneelgroep die nieuw publiek kon bereiken. Toneelgroep Theater was het eerste ‘spreidingsgezelschap’ van Nederland. Arnhem was voor die tijd al theaterliefhebber – in 1864 werd de schouwburg geopend en ook op andere plekken waren kleine (revue)theaters – maar nog niet eerder werden er structureel grote professionele voorstellingen gemaakt.

Anty Westerling

Een van de eerste dramaturgen van Nederland.

Anty Westerling

Rob de Vries en Kees van Iersel waren de oprichters van Toneelgroep Theater en artistiek leiders van het eerste uur. De Vries en van Iersel waren jonge, vrij radicale theatermakers die hun artistieke ideeën compromisloos wilden uitvoeren. Ze wilden theater maken dat zich kon meten met het beste in het land. De Vries en van Iersel stonden aan de wieg van de traditie van het maken van vernieuwend theater die het gezelschap sindsdien heeft gekenmerkt. Dramaturg Anty Westerling was belangrijke aangeefster van repertoire teksten en stimuleerde ook het opvoeren van Nederlandse toneelschrijvers.

1953 | Openingsvoorstelling

De allereerste voorstelling van Toneelgroep Theater was De onzichtbare dame, in regie van Kees van Iersel…

1953 | Openingsvoorstelling

Op 5 september 1953 opende de allereerste voorstelling van Toneelgroep Theater De onzichtbare dame (tekst Pedro Calderón de la Barca, regie Kees van Iersel). Aanwezig waren Koningin Juliana en de minister van cultuur, Joseph Cals. De laatste was een drijvende kracht geweest achter de oprichting van het gezelschap in Oost-Nederland.

1953

'Picnic'

1953

Elise Hoomans & Richard Flink

Elise Hoomans treedt in 1954 samen met Richard Flink toe tot de artistieke leiding.

Elise Hoomans en Richard Flink

In 1954 treden Elise Hoomans en Richard Flink toe tot de artistieke leiding. Het repertoire, ongeveer acht nieuwe producties per seizoen, werd vooral samengesteld door Richard Flink, Elise Hoomans en dramaturge Anty Westerling, een van de eerste dramaturgen van Nederland. Elise Hoomans was de eerste vrouwelijke artistiek leider die het gezelschap heeft gekend.

1955 | 'Wachten op Godot'

De opvoering van Wachten op Godot veroorzaakte een kleine rel…

1955 | Wachten op Godot

De opvoering van Wachten op Godot van Samuel Beckett in regie van Roger Blin, veroorzaakte een relletje. De toenmalige burgemeester van Arnhem was ter ore gekomen dat Wachten op Godot mogelijk een immorele en homoseksuele thematiek had. Hij wilde de voorstelling tegenhouden. Een vooraanstaand denker en hoogleraar aan de Radboud Universiteit Nijmegen, Anton van Duinkerken, wist hem ervan te overtuigen dat de voorstelling zeker niet homoseksueel moest worden geïnterpreteerd, maar juist als proeve van christelijke zingeving. Los van de vraag of het nu christelijk of homoseksueel geïnterpreteerd kan worden, Toneelgroep Theater had het voor elkaar gekregen het internationaal belangwekkende stuk op te voeren. Na de première in Parijs was Arnhem de derde stad waar deze inmiddels theaterklassieker te zien was. Hiermee werd Beckett in Nederland geïntroduceerd en begon de traditie van Becektt-opvoeringen die nog steeds levend is.

Ook in 2009 en 2012 voerden we Wachten op Godot op, onder regie van Erik Whien, die het later nogmaals regisseerde bij het nationale theater.

‘Met Wachten op Godot vestigt Toneelgroep Theater een naam, die gebaseerd is op artistieke moed en durf modern toneel met controversiële inhoud te brengen.’

1956 | 'Mariken van Nieumeghen'

In 1956 speelde Mariken van Nieumeghen op de Grote markt in Nijmegen…

1956 | 'Mariken van Nieumeghen'

In juli 1956 speelde Mariken van Nieumeghen, in regie van Albert van Dalsum, op de Grote markt in Nijmegen in het kader van het Holland Festival. Het was een groots opgezet stuk waar meer dan 100 figuranten meewerkten.

1956 | Oprichting toneelschool Arnhem

Mede dankzij het initiatief van Toneelgroep Theater is de toneelschool in Arnhem opgericht…

1956 | Oprichting toneelschool Arnhem

De toneelschool in Arnhem is er mede dankzij initiatief van Toneelgroep Theater opgericht en droeg bij aan de ontplooiing van talent in het oosten van het land en de talentontwikkelingsfunctie van het gezelschap. Nog steeds wordt er nauw samengewerkt met de toneelopleiding van ArtEZ zoals de jaarlijkse samenwerking met de derdejaars van de acteursopleiding.

 

1956 | Het gezelschap
groeit

Na vier jaar telt Toneelgroep Theater 52 medewerkers. In de loop van de jaren groeide het gezelschap uit tot zo’n 75 vaste medewerkers…

1956 | Het gezelschap groeit

Na vier jaar telt Toneelgroep Theater 52 medewerkers. In de loop van de jaren groeide het gezelschap uit tot zo’n 75 vaste medewerkers, waarvan de helft acteurs die allemaal in Arnhem kwamen wonen. Andere medewerkers waren onder andere technici, souffleurs, kleedsters, schrijvers, regisseurs, medewerkers administratie en dramaturgen. Het gezelschap had geen eigen repetitieruimte en repeteerde daarom in de foyer van de Arnhemse schouwburg.

1956 | 'Het Dagboek van Anne Frank'

Tien jaar na het einde van de tweede wereldoorlog voert Toneelgroep Theater het stuk Het Dagboek van Anne Frank op…

1956 | 'Het Dagboek van Anne Frank'

Tien jaar na het einde van de tweede wereldoorlog voert Toneelgroep Theater het stuk Het Dagboek van Anne Frank op (tekst Albert Hackette en Frances Goodrich, regie Karl Guttmann). Koningin Juliana en Prins Bernhard wonen de première bij op 27 november 1956. Uit respect verlaten de toeschouwers na afloop zonder applaus en zwijgend de zaal. Dat zal zo blijven bij de 250 voorstellingen die volgen.

In 1957 wint Robert de Vries de prijs voor acteur van het jaar voor zijn rol van Otto Frank in Het dagboek van Anne Frank. Ook wordt deze productie bekroond tot stuk van het jaar 1957. Tijdens dezelfde uitreiking wint Elise Hoomans ‘actrice van het jaar’ en beste vrouwelijke bijrol (Colombina) voor haar rol van Mary Tyron in de productie, Tocht naar het duister (tekst Eugene O’Neill, regie Richard Flink).

1957 | Gezelschap op reis

In de beginjaren speelde Toneelgroep Theater niet alleen in de schouwburgen maar ook in cafes…

1957 | Gezelschap op reis

In de beginjaren speelde Toneelgroep Theater niet alleen in de schouwburgen van het maar werd er ook op plekken gespeeld waar nog geen schouwburg was. Hier stond het gezelschap in zaaltjes achter een café met kleine kleedkamertjes en het toilet dat niet meer dan een emmer was. Het kwam regelmatig voor dat delen van de decors niet in de café-, sociëteits- en bioscoopzaaltjes pasten.

1957 | Televisie

Vanaf 1957 stond Theater een maand per jaar ter beschikking van de televisie. Uiteindelijk werden ongeveer 15 speciaal voor televisie geënsceneerde voorstellingen gemaakt…

1957 | Televisie

Vanaf 1957 stond Theater een maand per jaar ter beschikking van de televisie. De samenwerking bracht extra geld op maar werkte ook drempelverlagend; het zou televisiekijkers de smaak van het theater geven en hen naar de schouwburg lokken. Er werden ongeveer 15 speciaal voor de televisie geënsceneerde voorstellingen gemaakt.

1957 | Jeugdfestivals in Velp

Naar aanleiding van enthousiaste reacties op een inleiding voor schoolklassen op Shakespeare’s Een midzomernachtsdroom, wordt een reeks jeugdfestivals in het Openluchttheater in Velp georganiseerd…

1957 | Jeugdfestivals in het Openluchttheater Velp

Acteur Hans Tiemeijer wijst regelmatig op de noodzaak jong publiek met toneel in aanraking te brengen. Naar aanleiding van enthousiaste reacties op een inleiding voor schoolklassen op Shakespeare’s Een midzomernachtsdroom (regie Cruys Voorbergh en Michael Warre) wordt een reeks jeugdfestivals in het Openluchttheater in Velp georganiseerd. Tijdens de jeugdfestivals worden inleidingen gegeven op alle vormen van kunst: beeldende kunst, ballet, toneel en film, geïllustreerd met demonstraties. Het wordt een groot succes en sindsdien zijn er altijd voorstellingen en/of activiteiten voor jongeren gemaakt.

1960

Theo Mann-Bouwmeester ring voor Caro van Eyck.

1960 | Theo Mann-Bouwmeester ring voor Caro van Eyck

Actrice Caro van Eyck wint de Theo Mann-Bouwmeester ring, een doorgeefprijs voor vrouwelijke actrices.

1962 | Jongeren verdedigen Arnhems Theater

Toneelgroep Theater verkeerde in zwaar weer, Arnhemse jongeren kwamen in actie en organiseerden een protestmars en handtekeningenlijst. Het was vooral aan Ben Groenier, directeur van de Arnhemse Toneelschool te danken dat Toneelgroep Theater niet werd opgeheven. Hij deed zijn uiterste best om Toneelgroep Theater voor de regio te behouden…

1962 | Jongeren verdedigen Arnhems Theater

Rob de Vries zat tot 1962 in de artistieke leiding, waarna hij onverwachts en met veel gedoe vertrok naar het Nieuw Rotterdams Toneel. Met hem gingen een aantal acteurs en regisseurs. Een slepend conflict over de bespeling door Toneelgroep Theater van de Arnhemse schouwburg lag hieraan ten grondslag: het gezelschap kreeg niet de gewenste zeggenschap over de schouwburg. Dit in tegenstelling tot de gezelschappen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag.

Het gezelschap ging bijna ten onder aan dit conflict en het vertrek van vele belangrijke figuren. Arnhemse jongeren kwamen in actie en organiseerden een protestmars en handtekeningenlijst. Het was vooral aan Ben Groenier, directeur van de Arnhemse Toneelschool te danken dat Toneelgroep Theater niet werd opgeheven. Hij deed zijn uiterste best om Toneelgroep Theater voor de regio te behouden.

Een commissie van vier prominenten uit het Gelderse bedrijfsleven loodste het gezelschap door de volgende twee jaar heen. Daarin werd minder vaak, en minder goed, gespeeld. De schouwburg kende in de jaren vijftig en zestig geen directeur, (wel artistiek leiders) maar werd geleid door een ‘schouwburgcommissie’, die vanuit de gemeente Arnhem werd aangestuurd. Deze commissie botste geregeld met het gezelschap. In het algemeen gesproken was er in die jaren een sterke invloed vanuit de gemeentepolitiek op de werking van Toneelgroep Theater.

Er werd nieuw beleid geschreven voor de toekomst van Theater. Dit betekende geen grote voorstellingen, dubbel aantal speelbeurten en Arnhem nadrukkelijk als vestigingsplaats. Het Oosten moest het werkgebied zijn en Nijmegen moest evenveel premières in huis halen als Arnhem.

Hans Croiset & Elise Hoomans

Hans Croiset wordt in 1964 artistiek leider samen met Elise Hoomans.

Elise Hoomans en Hans Croiset

Elise Hoomans blijft aan en met Hans Croiset neemt ze in 1964 de leiding van Toneelgroep Theater op zich. Samen werken ze aan het herstel van het gezelschap. Croiset was de jongste artistiek leider van zijn tijd en zag de noodzaak zowel amusement als tragedie te brengen. Croiset bracht groots en op nieuwe wijze aangepakt klassiek repertoire zoals Brecht. Verantwoord amusement en strijdbaarheid waren twee begrippen die het repertoire in deze periode beschrijven.

1964 | Musical 'Zet de wereld stop – ik wil d’r af'

Elise Hoomans regisseerde de succesvolle atypische musical avant la lettre, Zet de wereld stop – ik wil d’r af…

1964 | Musical 'Zet de wereld stop – ik wil d’r af'

Elise Hoomans regisseerde de succesvolle atypische musical avant la lettre, Zet de wereld stop – ik wil d’r af (muziek en tekst door Anthony Newley en Leslie Bricusse, regie Elise Hoomans). De voorstelling wordt in Nederland ontvangen als een volkomen nieuw soort toneel omdat tekst, muziek en zang in deze productie volmaakt geïntegreerd en van even grote betekenis zijn. De kenmerken van de echte musical.

1964

'Vacantie Arnhem'

1964

1965 | Programma’s voor jonge mensen

De inspanningen om een groter en jonger publiek te bereiken werden geprofessionaliseerd, geen losse lezingen of introducties meer maar Speciale Programma’s (SP’s)…

1965 | Programma’s voor jonge mensen

De inspanningen om een groter en jonger publiek te bereiken werden geprofessionaliseerd, geen losse lezingen of introducties meer maar Speciale Programma’s (SP’s). Tijdens een SP werd door acteurs gepresenteerd wat toneel is, hoe het tot stand komt en hoe het gespeeld wordt. In SP’s waren het de toneelschrijvers ‘zelf’ die hun opwachting kwamen maken. Een door een acteur gespeelde toneelschrijver uit het verleden sprak met een twintigste-eeuwse regisseur over zijn stuk. Tussen de gesprekken door werden er fragmenten uit de stukken gespeeld.

Later in seizoen 69-70 zouden er ook speciale SP’s voor het middelbaar onderwijs worden ontwikkeld waarbij rond specifieke producties lespakketten werden aangeboden en scholieren een kijkje achter de schermen kregen. Op den duur kon het aantal SP’s oplopen tot 200 per jaar.

Tot op de dag van vandaag werkt het gezelschap aan het betrekken en verjongen van het publiek, hiervoor bestaat nu de afdeling Interactie & Inclusie.

1966 | Theater aan de Rijn

In het voorjaar van 1966 krijgt Theater een eigen zaal in het voormalige pand van de Volksuniversiteit in de Rijnstraat: Theater aan de Rijn…

1966 | Theater aan de Rijn

In het voorjaar van 1966 krijgt Theater een eigen zaal in het voormalige pand van de Volksuniversiteit aan Rijnstraat 42: Theater aan de Rijn. Het gezelschap kreeg niet alleen de beschikking over eigen decorateliers, repetitieruimtes en een kantine voor het personeel, maar ook over een kleine zaal. Een ruimte waarin niets vaststond, behalve de wanden en de deuren. Voor kleine zaal producties hoefde niet meer, zoals daarvoor, uitgeweken worden naar de toneelzaal van de Arnhemse toneelschool. Theater aan de Rijn was iedere zondagavond geopend en jonge acteurs met regieambities experimenteerden er met modern repertoire. Om de omstandigheden voor discussies met het publiek te optimaliseren werd de kantine vanaf 1968 na afloop van de voorstellingen ook voor de toeschouwers opengesteld.

Tegenwoordig heeft Oostpool een eigen huis op een andere plek, maar de verbinding met het huidige Theater aan de Rijn is er nog steeds. Er wordt regelmatig samengewerkt zoals met de voorstelling Koekoeksnest.

1969 | Aktie Tomaat

Wanneer studenten van de Amsterdamse Toneelschool en studenten dramaturgie in 1969 actievoerden tegen het theaterbestel, blijft het in Arnhem stil. Toneelgroep Theater en met name Hans Croiset hielden zich buiten de discussies…

1969 | Aktie Tomaat

Wanneer studenten van de Amsterdamse Toneelschool en studenten dramaturgie in 1969 actievoerden tegen het theaterbestel, blijft het in Arnhem stil. Toneelgroep Theater en met name Hans Croiset hielden zich buiten de discussies. Terwijl het Croiset was die jarenlang voor hervorming van het theaterbestel had gepleit. Croiset noemt achteraf dat hij zich bewust afzijdig heeft gehouden. Hij had weinig op met de activisten, hij vond dat ze veel schreeuwden maar weinig verstand van zaken hadden. Nadat de acties waren opgeschort nam Croiset plaats in de commissie die namens de Vereniging van Nederlandse Theatergezelschappen een advies zou opstellen over hoe het nu verder moest.

1969

'Blijf zitten waar je zit'

1969

1970 | Eerste gedemocratiseerde gezelschap

Toneelgroep Theater wordt het eerste gedemocratiseerde gezelschap in Nederland.

1970 | Eerste gedemocratiseerde gezelschap in Nederland

Toneelgroep Theater wordt het eerste gedemocratiseerde gezelschap in Nederland. Wat betekende dat de medewerkers meer inspraak kregen. Zo mochten medewerkers meebeslissen over de benoeming van acteurs, de zakelijk en artistieke leiding en repertoirekeus. Daarnaast werden functies benoemd voor specifieke termijnen.

Elise Hoomans & Karel Muller

Elise Hoomans wordt via het gedemocratiseerde beleid in 1971 samen met Karel Muller benoemd tot de artistieke leiding.

Elise Hoomans en Karel Muller

Via het gedemocratiseerde beleid werden in 1971 Elise Hoomans en dramaturg Karel Muller benoemd tot de artistieke leiding van Toneelgroep Theater.

Over de democratisering van het gezelschap en de betekenis daarvan voor het repertoire zegt Elise Hoomans het volgende: “Nu in ons structuurplan, is ieder lid van het gezelschap uiterst betrokken bij alles wat we doen. Nu is Theater echt een levend organisme. (…) We kunnen als toneel in deze tijd alleen overeind blijven als we gebruik maken van wezenlijke toneelvormen, als we voortdurend op zoek blijven naar de eigen elementaire, oeroude toneelmiddelen. Het eigen karakter van toneel moet de kern van ons werk zijn met oude, romantisch ideeën kunnen we niet meer aankomen, die zijn al of worden nog rondom ons ontluisterd. Tegelijkertijd echter dreigen we ook weer heel kleinburgerlijk te worden.” Adri Laan, PM Nijmegen, oktober 1971

1972

'Kwartet voor 2'

1972

1974 | Theater op school

De Speciale Programma’s groeien uit tot een educatieafdeling. Zo ontstaat ook ‘Theater op school’…

1974 | Theater op school

De Speciale Programma’s groeien uit tot een educatieafdeling. Zo ontstaat ook ‘Theater op school’. Dit waren spelprojecten van enkele weken opgezet vanuit de belevingswereld van de kinderen. De ideeën en gevoelens van kinderen werden speelbaar gemaakt met een slotmanifestatie als eindresultaat.

René Lobo

Voegt zich in 1977 zich bij de artistieke leiding naast Elise Hoomans en Karel Muller.

René Lobo

In 1977 voegt René Lobo zich bij de artistieke leiding naast Elise Hoomans en Karel Muller.

1977

'Victor of de kinderen aan de macht'

1977

1978 | Theater aan de Rijn en de schouwburg

Toneelgroep Theater gaat in de kleine zaal van Schouwburg Arnhem spelen en beëindigd daarmee de regelmatige bespeling van het eigen huis…

1978 | Theater aan de Rijn en de schouwburg

De kleine zaal van Arnhemse schouwburg opent en Theater gaat daar vooral spelen in plaats van in het eigen Theater aan de Rijn. Dit betekent een terugkeer naar de roots waar het gezelschap ooit begon met spelen en repeteren. Theater aan de Rijn wordt vanaf dan nog maar incidenteel gebruikt voor voorstellingen.

1978 | Toneelgroep Theater bestaat 25 jaar

Toneelgroep Theater bestaat 25 jaar, voor deze gelegenheid wordt er een documentaire over het gezelschap gemaakt…

1978 | Toneelgroep Theater bestaat 25 jaar

Toneelgroep Theater bestaat 25 jaar, voor deze gelegenheid wordt er een documentaire over het gezelschap gemaakt. Met beelden van Het buitenverblijf van Carlo Goldoni, in regie van Orazio Costa Giovangigli.

1978

'Metamorfose'

1978

Jochen Neuhaus & Ger Thijs

Nemen in 1979 samen de artistieke leiding over van Elise Hoomans.

Jochen Neuhaus en Ger Thijs

In 1979 neemt Elise Hoomans na 25 jaar bij Theater, als actrice en als regisseur, afscheid. Jochen Neuhaus en Ger Thijs nemen de artistieke leiding over. Neuhaus en Thijs stappen af van het beleid om ‘moeilijke’ stukken te compenseren met geheide successen. Theater moet weer een eigen gezicht krijgen. Dit moet gebeuren door “vanuit het realisme als stijl betekenisvol toneel te brengen voor een zo breed mogelijk, niet gespecialiseerd publiek.”

 

1980

'In de jungle van de steden'

1980

1982 | Tijd van bezuinigingen

In de jaren 80 was er sprake van een economische teruggang. Dit betekende dat er werd bezuinigd, voor het eerst ook op kunst en cultuur. Toneelgroep Theater moest 18 medewerkers ontslaan en bracht het aantal producties omlaag…

1982 | Tijd van bezuinigingen

In de jaren 80 was er sprake van een economische teruggang: de werkeloosheid liep sterk op en het financieringstekort van de overheid steeg. Dit betekende dat er werd bezuinigd, voor het eerst ook op kunst en cultuur. Een aantal kleinere gemeentes die Toneelgroep Theater steunden konden geen subsidie meer geven. Dit betekende dat er 18 medewerkers werden ontslagen binnen alle afdelingen. Theater op School verdween bij Toneelgroep Theater en moest zelfstandig worden, ook werd het aantal grote zaal producties teruggebracht van vier naar drie per jaar.

Gees Linnebank & Helmert Woudenberg

Vormen in 1983 samen de nieuwe artistieke leiding.

Gees Linnebank en Helmert Woudenberg

In 1983 was er sprake van een opvolgingsprobleem, er waren nog maar negen acteurs in vaste dienst. Gees Linnebank en Helmert Woudenberg – beide acteurs – werden naar voren geschoven als gemeenschappelijke leiding. Linnebank was in Amsterdam bezig met het opzetten van een acteurscollectief en – hoewel ze elkaar niet kenden – had Woudenberg erbij gevraagd. Het bestuur van Toneelgroep Theater sprong in op hun plannen en bracht hen samen als artistieke leiding van het gezelschap. Het tweetal kwam met in het acteurscollectief ontwikkelde ideeën naar Arnhem. Zij vonden dat regisseurs, concepten en dramaturgen te zwaar drukten op het theater en de plaats van de acteur werd vooropgesteld. Er werd gemikt op ’theater dat weer een belevenis is’; ’theatraal spektakel boven literaire ingetogenheid’.

1985 | Samenwerking Introdans en Het Gelders Orkest

In 1985 komt de eerste samenwerking tussen Introdans, Het Gelders Orkest en Toneelgroep Theater tot stand, Aziza, Bodoera en de mooie danseres van Yedo

1985 | Samenwerking met Introdans en Het Gelders Orkest

In 1985 komt de eerste samenwerking tussen Introdans, Het Gelders Orkest en Toneelgroep Theater tot stand, Aziza, Bodoera en de mooie danseres van Yedo geschreven en geregisseerd door Helmert Woudenberg. Hierna volgen er samenwerkingen met Introdans in 2004, 2007 en vanaf 2013 ontstaat een regelmatige samenwerking binnen de jongerenvoorstellingen waarbij ook Het Gelders Orkest betrokken is. (Het Gelders Orkest fuseerde in 2019 met Het Orkest van het Oosten tot Phion, orkest van Gelderland en Overijssel).

1988

'De Nibelungen'

1988

1988 | Naamsverandering

De bezuinigingscrisis doet het gezelschap niet goed en leidt uiteindelijk tot het einde van het bestaan van het gezelschap onder de naam Toneelgroep Theater…

1988 | Naamsverandering

De bezuinigingscrisis doet het gezelschap niet goed en de bezoekersaantallen dalen gestaag, een fenomeen wat ook bij andere gezelschappen gevoeld wordt. Vanuit de overheid kwam de wens om meer te bezuinigingen en theater in de Randstad te concentreren. Dit betekende dat er een einde kwam aan de subsidies van de kleine gemeentes. Ook moesten de subsidies ‘eindig’ worden. Grote gezelschappen moesten blijven, maar ze moesten veranderbaar worden. De wethouder van cultuur wilde Toneelgroep Theater opheffen, de stad Arnhem en de provincie zwegen. Dit conflict werd tot de Raad van State uitgevochten, die de actie van de wethouder een daad van onbehoorlijk bestuur noemde. Desondanks hield ‘Toneelgroep Theater’ op te bestaan en kwam er een naamsverandering en doorstart.

Foto: Met De Nibelungen regisseert Helmert Woudenberg één van de laatste voorstellingen van Toneelgroep Theater en geeft commentaar op de wijze waarop Toneelgroep Theater terzijde is geschoven. In het stuk laat Woudenberg zien hoe de kunstenaar wordt vertrapt door de macht.

 

Theater van het Oosten

Als gevolg van de bezuinigingscrisis en het opheffen van Toneelgroep Theater kwamen er in Groningen, Arnhem en Eindhoven zogenaamde ‘voorzieningen’. Dit waren plaatsen theater gemaakt kon worden, maar zonder vaste acteursgroep. Het werden ‘productiekernen’ waar per productie artistieke medewerkers aan werden verbonden. Eind 1987 werden alle vaste artistieke, productionele, technische en kantoormedewerkers van Toneelgroep Theater ontslagen, een aantal van de laatste drie categorieën kwam weer in dienst bij de nieuwe stichting Theater van het Oosten

Agaath Witteman

Wordt in 1988 artistiek leider van het nieuwe Theater van het Oosten.

Agaath Witteman

Regisseur Agaath Witteman was vanaf de start in 1988 de nieuwe artistiek leider van Theater van het Oosten. Witteman was in 1984 medeoprichter van het theatergezelschap Persona geweest, een gezelschap dat theater maakte vanuit een vrouwelijke visie. Bij Theater van het Oosten regisseerde ze onder meer Nederlands repertoire en werd vooral bekend door haar interpretatie van Griekse tragedies. De periode onder artistieke leiding van Witteman had een feministische inslag. De artistieke doelstelling was om theater te maken dat uit de actualiteit voortkomt, zoekt naar antwoorden op vragen die spelen in de samenleving en het publiek een nieuwe blik op de wereld geeft.

1988 | Theater aan de Rijn weer in gebruik

Theater aan de Rijn wordt opgeknapt en in gebruik genomen om er weer voorstellingen te spelen…

1988 | Theater aan de Rijn weer in gebruik

Het opgeknapte Theater aan de Rijn wordt weer in gebruik genomen, Theater van het Oosten speelt er met name lunchpauzevoorstellingen. Vanaf 2000 zal het gezelschap er niet meer spelen, dit leidde uiteindelijk tot het Theater aan de Rijn zoals we dat nu kennen. Een podium en productiehuis, met focus op jonge makers en ontwikkeling. Theater a/d Rijn toont voorstellingen van experimentele theatermakers en beginnende gezelschappen en is een huis voor een nieuwe generatie makers.

1989 | 'Schrijf me in het zand'

In 1989 wordt het stuk Schrijf me in het zand een groot succes…

1989 | 'Schrijf me in het zand'

In 1989 wordt het stuk Schrijf me in het zand, in regie van Agaath Witteman, een groot succes. De beladen voorstelling, in opdracht van Theater van het Oosten geschreven door Inez Dullemen, laat zien hoe incest verborgen kan blijven en tot wat voor gevolgen het kan leiden. Op de voorstelling werd geschokt gereageerd omdat het taboe incest in het middelpunt van de aandacht gezet werd.

Voor haar rol van Anne in deze voorstelling wint Yvonne van den Hurk in 1990 de prijs voor beste vrouwelijke bijrol (Colombina).

35 jaar na de première werd de voorstelling hernomen door Studio Antigone, wederom in regie van Agaath Witteman.

1989

'Een zekere onrust'

1989

Leonard Frank

Wordt in 1992 artistiek leider van Theater van het Oosten.

Leonard Frank

Voor zijn aanstelling bij Theater van het Oosten was Leonard Frank oprichter en 15 jaar lang artistiek leider van het gezelschap Toneelgroep Baal. Daar maakte hij avant-garde en politiek geëngageerd theater.

In 1992 wordt Leonard Frank artistiek leider van Theater van het Oosten. Franks interesse ging uit naar de Joodse geschiedenis en dat was zichtbaar in zijn werk. Over zijn doelstellingen zei Frank zelf: ‘Ik wil met Theater van het Oosten meer inzicht geven in de cultuur-historische waarde van het theater: van de Grieken tot de 20ste eeuw.’

 

2000

'Van de brug af gezien'

2000

2000 | 'Van de brug af gezien'

De laatste voorstelling van het gezelschap onder de naam Theater van het Oosten is Van de brug af gezien…

2000 | 'Van de brug af gezien'

In 2000 neemt Leonard Frank afscheid van Theater van het Oosten met de regie van het stuk Van de brug af gezien van Arthur Miller. Dit is ook de laatste voorstelling van het gezelschap onder de naam Theater van het Oosten. Omroep Gelderland maakte een reportage van het repetitieproces die hieronder te zien is. In 2010 wordt het stuk door Toneelgroep Oostpool nogmaals opgevoerd, dan in regie van Erik Whien.

Toneelgroep Oostpool

Na twaalf jaar als theatervoorziening zocht het bestuur in 2000 een frisse impuls. De theatervoorziening moest weer een stadsgezelschap worden met vaste acteurs en binding met de regio. Dit betekende het einde voor theatervoorziening Theater van het Oosten en ruimte voor het nieuwe gezelschap Toneelgroep Oostpool.

Wittenbols & Ligthert

In 2000 vormen regisseur Rob Ligthert en schrijver Peer Wittenbols de nieuwe artistieke kern en maakten van Oostpool weer een stadsgezelschap.

Rob Ligthert en Peer Wittenbols

Regisseur Rob Ligthert en schrijver Peer Wittenbols kwamen in 2000 naar Arnhem om samen met vier acteurs – Frederik Brom, Anne-Martine Lousberg, Remco Melles en Juul Vrijdag – het nieuwe gezelschap Toneelgroep Oostpool te vormen. Ze vestigden zich in Arnhem, wilden nadrukkelijk de band met Arnhem en Oost-Nederland aanhalen en de stad weer een stadsgezelschap geven. Ze richtten hun blik eerst op Arnhem, vervolgens de provincies Gelderland en Overijssel en uiteindelijk op de rest van Nederland. Er werd vooral in de kleine zalen en op locatie (in Oost-Nederland) gespeeld, met zo nu en dan een uitstap naar de grote zaal.

2001 | Eerste productie van Toneelgroep Oostpool

De eerste productie van Toneelgroep Oostpool, Koning Lear speelt op locatie in de Eusebiuskerk in Arnhem…

2001 | Eerste productie van Toneelgroep Oostpool

Met de eerste voorstelling van Toneelgroep Oostpool toont het gezelschap direct dat het de banden met Arnhem wil aanhalen. Koning Lear (tekst Peer Wittenbols, regie Rob Ligthert) speelt op locatie in de Eusebiuskerk in Arnhem.

2001

'Oude honger'

2001

2002 | Oprichting jongerenafdeling De Kaap

Met de oprichting van jongerenafdeling De Kaap kwam er aandacht voor educatieve projecten voor jong publiek. Met De Kaap organiseerde Toneelgroep Oostpool toneelworkshops en theaterprojecten voor en met jongeren op scholen en daarbuiten…

2002 | Oprichting jongerenafdeling De Kaap

Met de oprichting van de jongerenafdeling De Kaap werd nieuw leven geblazen in educatieve projecten voor jong publiek. Met De Kaap organiseerde Toneelgroep Oostpool toneelworkshops en theaterprojecten voor op scholen en daarbuiten, voor en met jongeren die nieuwsgierig zijn naar toneel.

“Ontdekken door te spelen, leren door zelf te doen, ervaren door te experimenteren. Educatie volgens De Kaap”.

2002 | 'Het Zouthuis'

Oostpool was vooral een platform voor het werk van Peer Wittenbols, hij maakte stukken met virtuoos taalgebruik in een herkenbaar milieu, vaak de familiesfeer. Zo ook Het Zouthuis…

2002 | Het Zouthuis

Het Zouthuis was het eerste deel van De Trilogie van het Verlies, drie eigentijdse portretten over dertigers en veertigers van regisseur en artistiek directeur Rob Ligthert en huisschrijver Peer Wittenbols. In Het Zouthuis raakt een familie verstrikt in een heftige strijd waarin rouwen en houwen centraal staan en waarin verlies in vele variaties de boventoon voert.

Het zouthuis was de eerste voorstelling die in het nieuwe theater van Toneelgroep Oostpool ging spelen, wat destijds nog grotendeels in de steigers stond. Over deze laatste dagen voor de première maakte Omroep Gelderland een korte reportage.

2003 | Huis Oostpool

Oostpool vindt een nieuw onderkomen, Huis Oostpool aan de Nieuwstraat in Arnhem…

2003 | Huis Oostpool

Oostpool vindt een nieuw onderkomen, Huis Oostpool aan de Nieuwstraat in het centrum van Arnhem. In november 2003 wordt het pand definitief ingewijd met de première van Zullen we het Liefde noemen. Met Huis Oostpool heeft het gezelschap kantoorruimten, een studio, kostuumatelier, foyer en theaterzaal tot beschikking.

“Huis Oostpool is de ideale vrijplaats om ons werk te ontwikkelen en in serie te presenteren voor een groot publiek uit Arnhem en de regio. Het is de woonkeuken van het ensemble en de huiskamer van het publiek. Ook kunnen artistieke geestverwanten, andere theatermakers en gezelschappen er onze gast zijn” aldus artistiek directeur Rob Ligthert.

2003 | De theatertruck

In lijn met de oprichting van educatietak De Kaap zet Oostpool in 2003 verder in op het bereiken van jongeren door naar ze toe te gaan…

2003 | De theatertruck

In een tot theater omgebouwde vrachtwagen rijdt Oostpool naar middelbare scholen om voorstellingen te spelen voor zo’n zestig leerlingen per keer. De eerste voorstelling die in de theatertruck werd gespeeld is Atalanta, tekst Peer Wittenbols en regie door Arie de Mol. Wittenbols schreef Atalanta als zijn versie van de mythe van Atalanta en gaat over het knagende verlangen naar grote liefde en de slopende angst voor diezelfde grote liefde.

Vanaf 2013 werkt Oostpool samen met Theater Sonnevanck aan de voorstellingen in de theatertruck en worden deze uitgebreid naar twee per jaar. Wat in het begin nog niet vermoed kon worden was dat de trucvoorstellingen meerdere decennia een vaste waarde bij Oostpool zouden blijven.

2004 | Succes 'Brel'

In 2004 is de voorstelling Brel, de zoete oorlog in regie van Rob Ligthert een groot succes…

2004 | Succes Brel

Brel, de zoete oorlog was een intense interpretatie van het werk van Jacques Brel door Jeroen Willems, regisseur Rob Ligthert en componist Wim Selles. Via Brels teksten en muziek gingen zij op zoek naar compromisloze eerlijkheid, overgave, tederheid en poëzie van de Belgische levenskunstenaar. Voorafgaand aan het concert-gedeelte speelde Willems een monoloog van de Brusselse auteur Rudi Bekaert. De liederen van Brel werden in het Nederlands gezongen (vertaling: Peer Wittenbols, Rob Klinkenberg en Ernst van Altena), waardoor zijn universum voor een breder publiek toegankelijk werd. Het Eindhovens Dagblad schreef over Brel, de zoete oorlog:
“Jeroen Willems als Brel is bijna legendarisch. Regisseur Ligthert en Jeroen Willems hebben goed begrepen dat Brel niet geïmiteerd kan worden. Nog beter hebben ze begrepen dat Brel geen mooizingerij verdraagt. Zijn liederen zijn korte monologen, kleine toneelstukken en moeten ook zo worden geacteerd. Willems kan dat.”

Voor zijn rol in deze voorstelling ontving Jeroen Willems in 2004 de Louis d’Or, de toneelprijs voor beste mannelijke hoofdrol. Na deze eerste succesvolle voorstelling kwam er een succesvol vervolg in 2006 met Brel 2.

Rob Klinkenberg

In 2008 werd dramaturg Rob Klinkenberg artistiek directeur en haalde de jonge regisseurs Erik Whien en Marcus Azzini naar Arnhem.

2008 | Rob Klinkenberg

In 2008 werd Rob Klinkenberg artistiek directeur. Hij was acht jaar dramaturg bij het gezelschap geweest en haalde twee jonge regisseurs naar Arnhem, Erik Whien en Marcus Azzini. Het drietal zette in op het vormen van een jong acteursensemble, met Lard Adrian, Joep van der Geest, Sanne den Hartog, Ali Ben Horsting, Maria Kraakman, Kirsten Mulder, Stefan Rokebrand, en op verjonging van het publiek. Dit Oostpool speelde modern en klassiek repertoire in de kleine zaal, maakte sterk visuele voorstellingen en was behalve in schouwburgen nadrukkelijk ook te zien op festivals, en slaagde er daarmee in het publiek te verjongen.

 

2009 | Oostpool JONG

De educatieve en jongerenactiviteiten worden uitgebouwd in kwaliteit en kwantiteit, zoals met Acteurs in de klas en Coming of Age voorstellingen…

2009 | Oostpool JONG

De educatieve en jongerenactiviteiten worden uitgebouwd in kwaliteit en kwantiteit: de theatertruck speelde vaker, er kwam een jaarlijkse voorstelling – onder de naam Coming of Age – met jongeren uit Arnhem en omstreken en drie keer per jaar Club Oostpool.

Club Oostpool was de eerste culturele nachtclub van Arnhem gevuld met muziek, dans, toneel en beeldende kunst van lokale, jonge, aanstormende kunstenaars.

In lijn met het uitbreiden van de educatie- en jongerenactiviteiten en het aanstellen van Timothy de Gilde als hoofd van de afdeling en vaste jongerenregisseur, ontstond ook Acteurs in de klas. Theater kwam al naar de leerlingen via de theatertruck op het schoolplein maar er werd bijvoorbeeld ook in de klas gespeeld. Tegenwoordig speelt Oostpool nog steeds in klaslokalen, bijvoorbeeld met de voorstelling Alles Wat Theater Is.

Vanaf de eerste Coming of age voorstelling Verona aan de Rijn wordt er elk jaar een voorstelling gemaakt samen met jongeren uit Oost-Nederland. De jongeren worden op verschillende manieren bij de voorstelling betrokken. Ze werken bijvoorbeeld mee aan spel, zang, dans, vormgeving en/of muziek. Vanaf 2013 wordt bij de Coming of age voorstellingen regelmatig samengewerkt met Introdans en het Gelders Orkest (nu Phion).

Dit is niet de eerste samenwerking tussen Introdans, Phion en Oostpool. In 1985 wordt met Introdans en het Gelders Orkest Aziza, Bodoera en de mooie danseres van Yedo gemaakt en er volgden meer samenwerkingen in latere jaren.

2009 | Club Oostpool

Club Oostpool was de eerste culturele nachtclub van Arnhem gevuld met muziek, dans, toneel en beeldende kunst van lokale jonge, aanstormende kunstenaars…

2009 | Club Oostpool

De educatieve en jongerenactiviteiten worden uitgebouwd in kwaliteit en kwantiteit: de theatertruck speelde vaker, er kwam een jaarlijkse voorstelling – onder de naam Coming of Age – met jongeren uit Arnhem en omstreken en drie keer per jaar Club Oostpool.

Club Oostpool was de eerste culturele nachtclub van Arnhem gevuld met muziek, dans, toneel en beeldende kunst van lokale, jonge, aanstormende kunstenaars.

2009

'Wachten op Godot'

2009

2011 | Artistiek portret 2011

In opdracht van Oostpool schreef dramaturg en schrijver Tom Blokdijk een portret van Toneelgroep Oostpool in 2011. Hij schetst een portret van de regisseurs en waar het gezelschap in die tijd staat.

2011 | Portret van Toneelgroep Oostpool - Een dialoog van beelden

In opdracht van Oostpool schreef dramaturg en schrijver Tom Blokdijk een portret van Toneelgroep Oostpool in 2011. Hij schetst een portret van de regisseurs en waar het gezelschap in die tijd staat.

Lees het portret →

Marcus Azzini

Marcus Azzini wordt in 2012 de nieuwe artistiek directeur en maakt van Oostpool een huis van makers.

Marcus Azzini

In 2012 legt Rob Klinkenberg het artistiek leiderschap neer, hij blijft tot en met 2013 als gezelschapsdramaturg lid van het artistiek team. Marcus Azzini wordt de nieuwe artistiek directeur. Azzini vernieuwt het artistiek team en maakt daarmee Oostpool een huis van makers, waar Joeri Vos en het makersduo Suzan Boogaerdt en Bianca van der Schoot deel van uitmaken. Er is geen vast ensemble meer, maar een pool van terugkerende bekende gezichten. Timothy de Gilde blijft aan als leider van de educatie- en jongerenprojecten. In 2015 is het artistiek team compleet met de komst van dramaturg Fanne Boland.

 

2012 | Eerste samenwerking met Theater Sonnevanck

In 2012 werkt Oostpool voor het eerst samen met Theater Sonnevanck uit Enschede, in de voorstelling Hard Candy. De in de theatertruck spelende voorstelling werd bekroond met een Zilveren krekel in de categorie meest indrukwekkende jeugdtheaterproductie van 2013…

2012 | Eerste samenwerking met Theater Sonnevanck

In 2012 werkt Oostpool voor het eerst samen met Theater Sonnevanck uit Enschede, in de voorstelling Hard Candy (regie Marcus Azzini en Timothy de Gilde, vertaling Rob Klinkenberg). Hard Candy bespreekt de verantwoordelijkheid van volwassenen tegenover jongeren, de geërotiseerde beeldcultuur en gaat in op de gevaren van internetdaten. De in de theatertruck spelende voorstelling werd bekroond met een Zilveren krekel in de categorie meest indrukwekkende jeugdtheaterproductie van 2013.

2012 | O Magazine

Oostpool brengt de O uit, een halfjaarlijks magazine en seizoensbrochure in één, ontworpen door grafisch ontwerper Esther Noyons.

2012 | O Magazine

Met het uitbrengen van de O brengt Oostpool een halfjaarlijks magazine dat het gezelschap en de mensen erachter liet zien. Grafisch ontwerper Esther Noyons ontwierp en maakte het beeldconcept van de in totaal vijf verschenen edities.

Lees de eerste editie →

2013 | 60 jaar

In 2013 bestaat Toneelgroep Oostpool 60 jaar…

2013 | 60 jaar

In 2013 bestaat Toneelgroep Oostpool, samen met haar voorgangers, 60 jaar. Dit jubileum wordt met een groot straatfeest aan de Nieuwstraat gevierd. Ook wordt een cadeau aan de stad gegeven, de voorstelling Deze show heet Arnhem. Ter ere van het 60-jarig bestaan maakte Omroep Gelderland een korte reportage.

2013

'Post Mortem'

  • 2013

2013 | 'Hideous (wo)men'

In 2013 maken Bianca van der Schoot en Suzan Boogaerdt in samenwerking met Susanne Kennedy de voorstelling Hideous (wo)men, deze wint de VSCD Mimeprijs.

2013 | 'Hideous (wo)men'

In 2013 maken Bianca van der Schoot en Suzan Boogaerdt in samenwerking met Susanne Kennedy de voorstelling Hideous (wo)men. Deze wordt bekroond met de VSCD Mimeprijs voor beste mimevoorstelling van het jaar. Onder recensenten wordt de voorstelling wisselend ontvangen, recensent Hein Janssen van de Volkskrant besloot om geen sterren toe te kennen omdat hij de voorstelling te ondoorgrondelijk vond…

2015 | Opening repetitiegebouw

In 2015 wordt het nieuwe repetitiegebouw van Oostpool geopend door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Jet Bussemaker…

2015 | Opening repetitiegebouw

Tot 2015 beschikte Oostpool nog niet over volwaardige repetitiefaciliteiten. In januari van dat jaar wordt het nieuwe repetitiegebouw geopend door minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Jet Bussemaker. Het nieuwe repetitiegebouw bestaat uit twee repetitiestudio’s, een opslag, keukentje en sanitaire faciliteiten. Het bevindt zich om de hoek bij Huis Oostpool. Het gevelontwerp, gemaakt door Esther Noyons, bevat regieaanwijzingen als brede stroken tekst over de buitenkant van het gebouw. Hierdoor krijgt de voorbijganger een idee van wat er zich binnen afspeelt.

2015 | 'Angels in America'

Angels in America in regie van Marcus Azzini wordt lovend ontvangen door publiek en pers…

2015 | Angels in America

Tony Kushners Angels in America maakt een tournee langs de kleine theaters wat zorgt voor een persoonlijke ervaring, intiem en dicht op de huid. De voorstelling in regie van Marcus Azzini wordt lovend ontvangen door publiek en pers. Vincent van der Valk wint de prijs voor beste mannelijke bijrol (Arlecchino) voor zijn rol van Louis en Angels in America wordt geselecteerd voor het Nederlands Theater Festival. Het juryrapport meldt: “Regisseur Marcus Azzini liep al jaren met het plan dit tijdloze stuk van Tony Kushner te ensceneren en dit seizoen lukte het – en hoe. Met een geweldige cast creëert hij in intieme sfeer een wereld waarin angst, verlies, mededogen en inzicht een verdiende plaats krijgen, en er een onverwachte feel-good sfeer ontstaat.”

2016 | 'De Lankmoedigen'

Het affiche van De Lankmoedigen zorgde voor ophef nadat deze in Arnhem was opgehangen…

2016 | De Lankmoedigen

Het affiche van De Lankmoedigen zorgde voor ophef nadat deze in Arnhem was opgehangen. Het beeld laat een transgender vrouw zien die bont en blauw is geslagen. Als reactie beplakte iemand een deel van de affiches met harten. Er kwamen klachten binnen van ouders met jonge kinderen en één bewoner uit Arnhem diende zelfs een officiële klacht in bij de Reclame Code Commissie. Het affiche zou de aandacht willen trekken met een extreme vorm van geweld. De commissie oordeelde dat de afbeelding voldoende duidelijk maakt dat het een toneelvoorstelling betreft en het gezicht geschminkt is. De afbeelding roept niet op tot mishandeling van vrouwen en verheerlijkt geweld niet, daarmee wijst de commissie de klacht af.

2016, 2017, 2018 | Drie jaar jeugdtheaterprijs

Vanaf 2016 wint Oostpool drie jaar op rij een jeugdtheaterprijs voor voorstellingen in de theatertruck, voor Bromance, It’s my mouth I can say what I want to en Princes…

2016 | Drie jaar jeugdtheaterprijs

Vanaf 2016 wint Oostpool drie jaar op rij een jeugdtheaterprijs voor voorstellingen in de theatertruck. In 2016 wint Bromance (tekst Joachim Robbrecht, regie Timothy de Gilde), en in 2018 Princess (tekst Tjeerd Posthuma, regie Flora Verbrugge) een Gouden Krekel voor de meest indrukwekkende jeugdtheaterproductie. In 2017 wint It’s my mouth I can say what I want to (tekst Daan Winthorst, regie Daria Bukvić) een Zilveren Krekel en is daarmee genomineerd voor de prijs van meest indrukwekkende jeugdtheaterproductie. Deze voorstelling in de theatertruck was de eerste regie van Daria Bukvić voor Oostpool, waarvan zij later artistiek directeur zal worden

2018

'Robin Hood'

2018

2020 | Covid-19 pandemie

De Covid-19 pandemie zorgde ervoor dat de Nederlandse theaters meerdere maanden dicht moesten…

2020 | De Covid-19 pandemie zorgde ervoor dat de Nederlandse theaters meerdere maanden dicht moesten.

Naast grote onzekerheden door de Covid-19 pandemie ontstond er ook ruimte voor nieuwe inspiratie. Er werden alternatieve vormen bedacht bijvoorbeeld het platform #Troostpool waarbinnen online theaterervaringen werden aangeboden. De productie Decamerone werd geheel online gemaakt en gespeeld, de eerste zoom-voorstelling van Oostpool. Huis Oostpool werd geroutineerd in het aanbieden van theater-op-afstand waarbij toeschouwers op 1,5 meter of in bepaalde periodes met maximaal 30 tegelijk op een veilige manier van een voorstelling konden genieten. Ook werd er gestart met de productie van Oostpool Stream en Oostpool Audio. Beide formats om online als livestream of podcast theater aan te bieden.

2020 | Artistiek portret '13-'20

In opdracht van Oostpool schreef dramaturg Jasmijn van Wijnen een artistiek portret van Toneelgroep Oostpool in de periode 2013 tot 2020…

2020 | Artistiek portret '13-'20

In 2011 verscheen het portret over Toneelgroep Oostpool geschreven door Tom Blokdijk, eerder in deze tijdlijn te vinden. Naar aanleiding van die tekst schildert dramaturg Jasmijn van Wijnen een nieuw portret van het gezelschap, met de datering 2013-2020. Van Wijnen bespreekt het gezelschap en de bij het gezelschap aangesloten makers. In deze tekst legt ze de focus op de makers die in series werk presenteerden om op basis daarvan de artistieke signatuur van het gezelschap in zijn geheel te bespreken.

Lees het portret →

 

2020

In maart 2020 maakten vier (ex-)freelance medewerkers/stagiairs van Toneelgroep Oostpool in een brief aan de Raad van Toezicht melding van grensoverschrijdend gedrag (seksuele intimidatie en machtsmisbruik) door de artistiek directeur van Oostpool…

2020

In maart 2020 maakten vier (ex-)freelance medewerkers/stagiairs van Toneelgroep Oostpool in een brief aan de Raad van Toezicht melding van grensoverschrijdend gedrag (seksuele intimidatie en machtsmisbruik) door de artistiek directeur van Oostpool.

In opdracht van de Raad van toezicht van Oostpool werd daarop door het bureau Bezemer & Schubad een klachtonderzoek ingesteld naar deze meldingen. Volgens het bureau bleek uit dit onderzoek niet of onvoldoende sprake te zijn van machtsmisbruik of seksuele intimidatie. Wel moesten verschillende maatregelen leiden tot een veiligere en professionelere cultuur. De uitkomsten van het onderzoek werden door de raad van toezicht overgenomen. De conclusie om de aanbevelingen over te nemen en de wijze van communicatie hierover, hebben geleid tot reacties van ontsteltenis bij de vier (oorspronkelijke) melders. Vervolgens ontving de raad van toezicht in mei 2020 een brief van een groot aantal verontruste (ex)- medewerkers, waarin kritiek werd geuit op het handelen van de raad van toezicht. Zij zouden onzorgvuldig en te formeel zijn omgegaan met de melders en er zouden te weinig melders zijn gehoord.

Daarop besloot de raad van toezicht, na advies te hebben ingewonnen van Mores.online, tot een aanvullend en verdiepend onderzoek naar ervaren grensoverschrijdend gedrag. Dit om een zo goed mogelijk beeld te krijgen over wat zich heeft afgespeeld in de periode 2010-2019 binnen Oostpool. Daarnaast wilde de raad van toezicht aan de hand van de meldingen bepalen welke veranderingen/verbeteringen aangebracht konden/moesten worden in de organisatie en cultuur bij Oostpool om een veilige werkomgeving te borgen. Uiteindelijk werd, in samenspraak met de onderzoekscommissie Ten Brink/De Reu, gekozen voor een signaal- en cultuuronderzoek. De opzet van dit onderzoek was een veilig kader te bieden, juist omdat duidelijk was geworden dat de angst om een melding te doen groot was. De onderzoeksopdracht was: voer een verdiepend onderzoek uit wat de mogelijkheid biedt om, waar het grensoverschrijdend gedrag betreft, vertrouwelijk en geanonimiseerd te vertellen over eigen ervaringen, de cultuur en/of de processen bij Oostpool en mee te denken over veranderingen die nodig zijn om soortgelijke situaties in de toekomst te voorkomen.

De belangrijkste conclusie van het onderzoek was: “De combinatie van het gedrag van beide directeuren in de periode 2008-2019, de patronen die hieruit voortkwamen en het ontbreken van een goed vangnet heeft volgens de onderzoekscommissie geleid tot een cultuur waarin grensoverschrijdend gedrag oogluikend werd toegestaan.”
Kijkend naar de conclusies en aanbevelingen van de onderzoekscommissie is besloten dat Marcus Azzini niet terug zou keren als artistiek directeur/bestuurder en geen activiteiten meer zou ontplooien voor Oostpool.

 De voor het nieuwe kunstenplanperiode aangetrokken makers Daria Bukvić, Charli Chung, Jan Hulst en Kasper Tarenskeen hadden ondertussen samen met dramaturgen Fanne Boland en Madelon Kooijman als team het artistiek leiderschap ad interim opgevangen.

Daria Bukvić

In juni 2021 wordt Daria Bukvić benoemd tot artistiek directeur.

Daria Bukvić

In juni 2021 wordt Daria Bukvić benoemd tot artistiek directeur. Naast Bukvić bestaat het artistiek team uit Char Li Chung, Jan Hulst en Kasper Tarenskeen en dramaturgen Fanne Boland en Madelon Kooijman.

Bukvić: “Samen met het artistieke team wil ik bouwen aan een veilig, inclusief, en spraakmakend gezelschap dat uitdagend theater maakt voor een breed publiek. Theater dat je hart en hoofd in vuur en vlam zet. Theater geworteld in het hier en nu. Theater dat toegankelijk is voor iedereen, en zeker ook voor mensen die niet zo snel hun weg naar het theater weten te vinden,”

2021 | Interactie & Inclusie

De afdeling Interactie & Inclusie wordt opgericht…

2021 | Interactie & Inclusie

In navolging van de bestaande educatieafdeling wordt de afdeling Interactie & Inclusie opgericht. Deze afdeling gaat de verbinding aan met de stad Arnhem en de provincies Gelderland en Overijssel met als doel een inclusiever en diverser gezelschap te zijn waar iedereen zich welkom voelt. De afdeling ontwikkelt contextprogrammering, theater voor en met jongeren en eigen projecten zoals theatervoorstellingen voor Keti Koti.

 

 

 

2022 | 'Girls and Boys'

Hadewych Minis wint de prijs voor beste vrouwelijke hoofdrol (Theo d’Or) voor haar rol in Girls & Boys. NRC schreef: “Daria Bukvić geeft als nieuwe artistiek directeur van Oostpool een daverend visitekaartje af…

2022 | Girls and Boys

Hadewych Minis wint de prijs voor beste vrouwelijke hoofdrol (Theo d’Or) voor haar rol in Girls & Boys. De voorstelling in regie van Daria Bukvić en tekst Dennis Kelly werd geselecteerd voor het Theater Festival en ontving lovende recensies. NRC schreef: “Daria Bukvić geeft als nieuwe artistiek directeur van Oostpool een daverend visitekaartje af.”

2022

'Midzomernachtsdroom'

Met Midzomernachtsdroom, (tekst Vera Morina, regie van Daria Bukvić) bundelden Oostpool, dansgezelschap Introdans, Phion Orkest van Gelderland & Overijssel en Musis & Stadstheater hun krachten. NRC schreef over deze voorstelling “Entertainment en engagement gaan een droomhuwelijk aan. Met hun versie van ‘Midzomernachtsdroom’ leveren regisseur Daria Bukvić en auteur Vera Morina de beste bewerking van Shakespeare in jaren af.”

THEATER OOSTPOOL

Het vernieuwde Oostpool heeft een jong artistiek team (alle leden waren in 2022 tussen de 26 en de 38), wat recht doet aan de ontstaansgeschiedenis waarin vaak jonge honden vol energie, urgentie en hoop aan het roer stonden. Vanuit het gegeven dat het gezelschap zich allang niet meer beperkt tot toneel en zonder vast ensemble werkt, werd er afscheid genomen van het woord ‘toneelgroep’ en kreeg het de nieuwe naam Theater Oostpool. Oostpool kiest nog nadrukkelijker voor een verscheidenheid aan achtergronden en culturen. Een nieuw tijdperk in de lange geschiedenis van het theatergezelschap uit het Oosten breekt aan.

2022

'De Bananengeneratie'

2022

2023 | Nieuwe theatertruck

Een nieuwe theatertruck wordt gebouwd waar zo’n 90 leerlingen in passen…

2023 | Nieuwe theatertruck

Na zo’n twintig jaar met een theatertruck met een capaciteit van maximaal twee schoolklassen langs scholen in Oost-Nederland te hebben gereden, is het tijd voor uitbreiding. Een nieuwe theatertruck wordt gebouwd waar 90 leerlingen, zo’n drie klassen inpassen. Hiermee wordt een langdurige theatertraditie samen met Theater Sonnevanck voortgezet, en kunnen de gezelschappen efficiënter en bovenal duurzamer te werk gaan.

2023 | Theater Oostpool 70 jaar

Theater Oostpool bestaat 70 jaar! Ter gelegenheid van dit jubileum maakt Omroep Gelderland een tweedelige documentaire – Theater is voor Iedereen! – over de lange geschiedenis en waar het gezelschap nu staat.

2023 | Theater Oostpool 70 jaar

Omroep Gelderland volgde Oostpool tijdens het jubileumseizoen. Het resultaat is de tweedelige documentaire Theater Is Voor Iedereen!: Theater Oostpool 70 jaar. De documentaire geeft een bijzondere weergave van het roerige jubileumseizoen en besteedt speciale aandacht aan de geschiedenis van het gezelschap en de mensen die daarin sleutelrollen hebben vervuld.

2024

'Showmeister'

2024

2024 | Marathonvoorstelling 'Het Achtste Leven (voor Brilka)'

Oostpool produceert de Marathonvoorstelling Het Achtste Leven (voor Brilka) in regie van Nina Spijkers. Sharlee Daantje wint de Theo d’Or voor de meest indrukwekkende acteerprestatie in een bijdragende rol…

2024 | Marathonvoorstelling 'Het Achtste Leven (voor Brilka)'

Theater Oostpool produceert de Marathonvoorstelling Het Achtste Leven (voor Brilka) in regie van Nina Spijkers. De voorstelling trekt ruim 23.000 bezoekers.

Sharlee Daantje wint de Theo d’Or voor de meest indrukwekkende acteerprestatie in een bijdragende rol. Uit het juryrapport: “Sharlee Daantje is met recht het cement van deze hele vertelling. […] Waar de gehele cast door het spel én door de zang een mooie totaalprestatie levert in deze voorstelling, is Sharlee daarvan de grote verbinder.”

2024 | Gouden Krekel voor ‘Supertramp’

De theatertruckvoorstelling Supertramp, in regie van Mart van Berckel, wint de Gouden Krekel voor de meest indrukwekkende jeugdtheaterproductie…

2024 | Gouden Krekel voor ‘Supertramp’

De theatertruckvoorstelling Supertramp, in regie van Mart van Berckel, wint de Gouden Krekel voor de meest indrukwekkende jeugdtheaterproductie. Uit het juryrapport: “Zo indrukwekkend als Supertramp zien we ze niet vaak. Acteur Rabbi Jallo en drummer Yonga Sun vormen samen een volmaakt duo: de ritmische tekstbehandeling van Jallo en de perfect complementaire begeleiding van Sun vormen samen één hypnotiserende performance.”

Disclaimer

Theater Oostpool wil met deze tijdlijn een beeld schetsen van zijn rijke historie. We hebben niet de ambitie, nog de middelen om compleet te zijn. Tevens heeft Theater Oostpool zijn uiterste best gedaan om bronnen en rechthebbenden van beeldmateriaal dat wordt gebruikt te achterhalen. De rechthebbenden van het beeldmateriaal worden getoond onder de foto wanneer je er op klikt. Mocht je onverhoopt een fout ontdekken of een grote omissie zien, of wanneer desondanks beeldmateriaal wordt getoond waarvan je (mede-)rechthebbende bent en voor het gebruik waarvan je geen toestemming hebt verleend, dan kan je contact opnemen met de afdeling Marketing en Communicatie.

Terug